श्रम अभाव र प्राविधिक कमजोरीले रोकिएको ग्रामीण सडक निर्माण: विकासको बाटो कहिले खुल्छ?
गाउँ–गाउँमा सडक पुर्याउने योजनाहरू सुरुवातमै अवरोधमा, जनशक्ति, मौसम र गुणस्तर नियमनको अभाव मुख्य समस्या
काठमाडौँ, असार १ — नेपालका अधिकांश ग्रामीण सडक निर्माण ले मात्र विकासको गति तय हुने अपेक्षा गरिन्छ। तर पछिल्ला वर्षहरूमा प्राविधिक कमजोरी, श्रम अभाव, मौसमीय अवरोध र प्रशासनिक ढिलाइले यी योजनाहरू पूर्णता पाउन सकेका छैनन्। ग्रामीण सडक निर्माण चुनौती आज विकासको मेरुदण्डमा अवरोध बन्न पुगेको छ।
गाउँलाई सडकले जोड्ने योजना अलपत्र किन?
गाउँगाउँमा ‘हरेक पालिकामा सडक’ अभियान अन्तरगत चालु योजना सुरुआती चरणमै रोकिएका छन्। बजेटको ढिलाइ, प्राविधिक सर्वेक्षणको अभाव, र आवश्यक तालिमविहीन जनशक्तिको कमिले गर्दा काम सुरु नै हुन सकेको छैन।
श्रमिक अभाव: बाहिरी निर्भरता र लागत वृद्धि
ग्रामीण क्षेत्रमा आवश्यक स्किल भएका जनशक्ति कम हुनु सबैभन्दा गम्भीर समस्या हो। ट्र्याक खोल्न, सम्याउन र सडकको सब-ग्रेड निर्माण गर्न प्रयोग हुने यन्त्रहरू सञ्चालन गर्न स्थानीय जनशक्ति सक्षम नभएकाले बाहिरबाट मजदुर ल्याउनुपर्ने अवस्था आउँछ। यसको असर:
- खर्च अत्यधिक बढ्ने
- रोजगारमा स्थानीय सहभागिता घट्ने
- प्राविधिक समन्वयमा समस्या आउने
मौसमी अवरोध र प्राविधिक तयारीको कमजोरी
वर्षा, भू-स्खलन, र तात्कालिक बजेट रोकावटले निर्माण कार्य वर्षौंदेखि स्थगित हुन पुगेका छन्। विस्तृत वातावरणीय मूल्यांकनबिनाको सुरुवातले परियोजना झन जटिल र खर्चिलो बनाउँछ।
प्रमुख समस्या:
- उचित ढल निकासको अभाव
- सामग्रीको गुणस्तर परीक्षण नहुनु
- अनुगमन प्रणाली कमजोर हुनु
कानुनी र प्रशासनिक झमेलाहरू
सार्वजनिक खरिद ऐन, वनभूमि स्वीकृति, र वातावरणीय अनुमति प्रक्रियाले कार्यान्वयन समय खेर जान दिने अवस्था सिर्जना गर्छ। प्रशासनिक समन्वय कमजोर हुँदा जनप्रतिनिधि र प्राविधिकहरूको निर्णय क्षमता प्रभावित हुन्छ।
सुरक्षित सवारी अझै सपना: नेपालमा बढ्दो सडक दुर्घटना र राज्यको निष्क्रियता
ठेक्का प्रणालीमा अनियमितता र अपारदर्शिता
सस्तो मूल्य देखाएर ठेक्का लिने तर समयमै काम नगर्ने प्रवृत्ति धेरै आयोजनाहरूमा देखिएको छ। ठेकेदारहरूमा “लिन त लिन्छु, काम गरुँला पछि” प्रवृत्तिले गुणस्तरको गम्भीर असर पारिरहेको छ।
तपाईंको प्रतिक्रिया