एआई प्रविधिको तीव्र विकास: भविष्य निर्माण कि नियन्त्रणबाहिरको दौड ?

स्मार्टफोनभन्दा छिटो र सामाजिक सञ्जालभन्दा व्यक्तिगत—कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) प्रविधिले संसारको गति र दिशा दुवै बदल्दैछ
काठमाडौं, जेठ २९ — एआई प्रविधिको तीव्र विकास अहिलेको समयमा इन्टरनेटपछिको सबैभन्दा ठूलो प्रविधि क्रान्तिका रूपमा देखा परेको छ। इन्टरनेट, स्मार्टफोन वा सामाजिक सञ्जाल क्रमशः विकसित भए, तर एआईले अप्रत्याशित गतिमा नयाँ युगको सुरुवात गरिरहेको छ। विज्ञहरू भन्छन्—यसको गति त छ, तर गन्तव्य अझै अस्पष्ट छ।
बुलेट ट्रेनजस्तो गति: स्मार्टफोनभन्दा छिटो एआई
इन्टरनेट वा स्मार्टफोनजस्ता प्रविधिहरू वर्षौंको अवधिमा परिपक्व भए, तर एआई मोडेलहरू महिनौंदेखि नै परिवर्तन भइरहेका छन्। उदाहरणस्वरूप, GPT–3.5 र GPT–4 बीचको उन्नति मात्र ६ महिनाभित्र भएको हो। यो परिवर्तनको गति यति तीव्र छ कि कम्पनीहरू पनि यसमा तालमेल गर्न हम्मेहम्मे पारेका छन्।
OpenAI, Meta र Apple जस्ता कम्पनीहरूले आफ्नो एआई योजना पुनःसमायोजन गरिरहेका छन्। एप्पलले सिरीको नयाँ संस्करण ढिलो गर्दैछ भने GPT–5 को सार्वजनिक परीक्षण अझै प्रारम्भ भएको छैन।
एआई प्लेटफर्महरू: सामाजिक सञ्जालभन्दा फरक प्रयोगशैली
सामाजिक सञ्जाल जति साथी उति शक्ति भन्ने सूत्रमा चल्छ, तर एआई भने पूर्णतः व्यक्तिगत प्रयोगमा आधारित छ। तपाईंले कसरी प्रयोग गर्नुभयो, कस्तो इनपुट दिनुभयो—त्यसले यसको परिणाम र प्रभाव निर्धारण गर्छ। यसमा नेटवर्क इफेक्टभन्दा बढी ‘इन्फोटेक प्रभाव’ देखिन्छ।
ब्रुकिङ्स इन्स्टिच्युटका विश्लेषक ड्यारेल वेस्टका अनुसार, “एआई सेवाहरू व्यक्तिगत कामका लागि हुनाले, प्रयोगकर्ता–अनुकूलता नै मुख्य सफलताको सूत्र हो।”
ढिलो भइरहेका योजनाहरू, तर प्रयोगकर्ताको विश्वास यथावत्
कम्पनीहरूले आफ्नो एआई मोडेल ढिला गरिरहेका छन्, तर यसको प्रयोगकर्ता संख्या बढ्दै गएको छ। स्ट्यानफोर्डको २०२५ को प्रतिवेदन अनुसार, सन् २०२३ मा ५५% कम्पनीहरूले एआई प्रयोग गरिरहेका थिए भने सन् २०२४ मा यो संख्या ७८% पुगेको छ।
एआई अब केवल प्रयोग होइन, व्यवसायिक सञ्चालनको अभिन्न हिस्सा बनिसकेको छ।
भविष्य कसको? जित्नेले सबै नपाउने युग
Facebook, Google, Apple जस्ता कम्पनीहरूले इन्टरनेट युगको प्रारम्भमा बजार कब्जा गरे, तर एआईमा त्यस्तो नहुन सक्ने प्रक्षेपण गरिएको छ। प्रयोगकर्ताहरू फरक उद्देश्यका लागि फरक सेवा रोज्ने सम्भावना भएकाले—यो युग ‘बहुविध बिजेताहरू’ को हुन सक्छ।
AI Assistant, AI Coding Tool, AI Chatbot, AI Text-to-Image, Voice Synthesizer जस्ता विभिन्न सेग्मेन्टमा फरक कम्पनीले अग्रता लिने विश्लेषण भइरहेको छ।
युएई विश्वमै पहिलो पटक कानून बनाउन एआई(AI)को प्रयोग गर्ने तयारीमा
निष्कर्ष: एआई प्रविधिको तीव्र विकासले ल्याएको अवसर र चुनौती
एआई प्रविधिको तीव्र विकास ले जीवनको हरेक क्षेत्रमा नयाँ अवसर सिर्जना गरेको छ—तर अनिश्चितता, नियमनको अभाव र नैतिक प्रश्नहरूको घेरामा समेत पारेको छ। अबको आवश्यकता हो:
- उपयोगकर्तामैत्री डिजाइन
- पारदर्शिता र उत्तरदायित्व
- एआई नियमनको स्पष्ट खाका
- समावेशी र निष्पक्ष एल्गोरिथ्म
“एआईको गति बुलेट ट्रेनको हो, तर ट्र्याक निर्धारण गर्न सकिएन भने गन्तव्य दुर्घटनापूर्ण पनि हुन सक्छ।”
तपाईंको प्रतिक्रिया