नेपालमा भौतिक पूर्वाधार विकास: संरचनागत अवरोध र सुधारको आवश्यकता

पूर्वाधारको वाचा, व्यवहारमा अवरोध: नेपालमा भौतिक विकास किन अड्किएको छ?

जेठ ३२, २०८२

✍ लेखा खबर संवाददाता

नेपालमा भौतिक पूर्वाधार निर्माणमा ढिलाइ र योजना कार्यान्वयनका चुनौतीहरू

बढ्दो आर्थिक आँकडाबीच भौतिक पूर्वाधार विकास नेपालमा अझै प्रणालीगत अवरोध, कानुनी जटिलता र समन्वयको अभावले जकडिएको छ

काठमाडौँ, असार ३१ — नेपालको सकल गार्हस्थ उत्पादन (GDP) विगत दशकमा उल्लेखनीय रूपमा बढेको छ—२०७१/७२ मा २४ खर्ब २३ अर्ब रहेको अर्थतन्त्र २०८१/८२ मा ५७ खर्ब नाघेको छ। तर, भौतिक पूर्वाधार विकास नेपाल मा भने पुँजीगत खर्चको हिस्सा घट्दो छ।
२०७६/७७ मा समग्र बजेटको १०.५% पुँजीगत क्षेत्रमा छुट्याइएको भए पनि २०७९/८० मा त्यो घटेर ५.२९% मा झरेको थियो।

के कारणले पूर्वाधार कार्यान्वयन सुस्त छ?

योजनाविहीन बजेट निर्माण र स्रोतको गैर–सुनिश्चितता
वैदेशिक सहयोगको ढिलो स्वीकृति, अनापत्ति प्रक्रिया जस्ता प्रविधिक अवरोध
मनपरी राजस्व लक्ष्य निर्धारण र त्यसअनुसार खर्चमा अनिश्चितता
आयोजना कार्यान्वयनमा स्वामित्व र पूरै लगानी सुनिश्चित नहुनु

कानुनी जटिलता र नीति समायोजनको खाँचो

सार्वजनिक खरिद ऐन, वन क्षेत्र स्वीकृति, वातावरणीय मूल्याङ्कन जस्ता प्रक्रियाले ढिलाइ
भूमि अधिग्रहणमा स्थानीय विवाद र प्रशासनिक उल्झन
रकमान्तरको सीमितता र आर्थिक कार्यविधिको लचकताको अभाव
अर्थ मन्त्रालयले बजेट हस्तान्तरणमा ढिलाइ गर्नुपर्ने अवस्था