काठमाडौं, असार १३ — नेपालको बहुआयामिक चुनौती अहिले राजनीतिक, आर्थिक र सामाजिक क्षेत्रका संकटहरूको सामूहिक प्रभावमा देखिएको छ। यद्यपि, यस चुनौतीपूर्ण पृष्ठभूमिमा केही आशाका किरणहरू पनि देखिन्छन्, जसले सही नेतृत्व र दृढ कार्यान्वयनको माध्यमबाट नेपाललाई समृद्धितिर उन्मुख गराउन सक्ने सम्भावना बोकेको छ।

राजनीतिक ध्रुवीकरण र संसदका गतिरोध

सँधै नराम्रो भाषण, स्थायी गतिरोध, र संवेदनशील मुद्दाहरूमा राजनीतिक पक्षपातले नेपालका बहुआयामिक चुनौतीमा भार थपेको छ। अदालत–संबद्ध मुद्दा, संसदीय अवरोध र पुरातन संस्थाप्रति पुनर्स्थापनावादी बहसले लोकतान्त्रिक झऋढी र संस्थागत विकासलाई फलाउन दिँदैन।

आर्थिक दबाब र विकासका रणभूमि

नेपालको ऋण भार र विदेशी मुद्रा संकटले नीति र बजेटमाथि दबाव बढाएको छ। जलविद्युत ‘टेक एण्ड पे’ विवादले लगानी वातावरण कमजोर भएको छ। तर वैदेशिक अनुदान, नयाँ साझेदारी र आर्थिक सुधारका केही पहलहरू नेपाललाई गति दिनसक्छन्।

सामाजिक असमानता र अवसरहरूको कुंजी

बाल विवाह, कुपोषण, बेरोजगारी, र युवा पलायनले समाजिक ढाँचामा गहिरो असर पारेको छ। तर शिक्षा, स्वास्थ्य सेवा सुधार, र लैङ्गिक समानतामा केन्द्रित पहलले यसलाई अवसरमा परिणत गर्न सकिन्छ।

नेपालको प्रति व्यक्ति आय २०८१/८२ मा १,५१७ डलर पुगेको पुष्टि: वृद्धिका पछाडि के कारण छन्?

समग्र निष्कर्ष: कार्यान्वयनको आवश्यकता

1. संसदमा राजनीतिक उपकुलात्मकता र कानुन निर्माण प्रक्रियाको सुचारु सञ्चालन
2. आर्थिक नीति, ऋण सीमा र लगानी वातावरणलाई पुनरावलोकन
3. सामाजिक असमानता न्यून पार्ने र युवा–शक्लो कार्यक्रमहरूमा लगानी
4. सबै तहमा उत्तरदायित्व र पारदर्शिताको स्तर उचाल्ने

नेपालको बहुआयामिक चुनौती को समाधान दीर्घकालीन सोच र सुधारमै निर्भर छ। नीतिगत स्थायित्व, सशक्त संस्थागत क्षमता, र भ्रष्टाचारविरुद्धको प्रभावकारी कदमबिना यी चुनौतीहरू हल हुनु कठिन देखिन्छ। सरकारले नीतिहरू ल्याउने मात्र होइन, ती कार्यान्वयनमा ल्याउने स्पष्ट योजना, समयसीमा र जनसंवेदनशील दृष्टिकोण अपनाउन जरुरी छ।

शिक्षा, रोजगारी र स्वास्थ्यजस्ता मूलभूत सेवामा सुधार ल्याई जनताको जीवनस्तरमा प्रत्यक्ष परिवर्तन ल्याउन सके मात्र समृद्ध नेपालको सपना साकार हुनेछ।