काठमाडौं, असार १२ — हाल देशभरको आर्थिक मन्दी, बैंक ब्याजदरको चाप र खरिद क्षमतामा आएको गिरावटले अधिकांश शहरहरूमा जग्गा कारोबार मन्द रहेको देखिन्छ। तर, काठमाडौंको नयाँ बस्तीमा जग्गाको मूल्य भने अपवादका रूपमा उकालो लागिरहेको छ। विशेषगरी सस्तो दर भएका नयाँ प्लानिङ र विस्तार भइरहेका बस्तीहरूमा यो प्रवृत्ति स्पष्ट देखिएको हो।

उपत्यकाका सस्तो क्षेत्रमा बढ्दो लगानी

टोखा, कपन, सुनाकोठी, शंखमुल, भक्तपुरको जगाती, सिपाडोल र चाँगुनारायण जस्ता नयाँ बस्तीहरूमा पूर्वाधार विस्तार र प्लानिङका कारण जग्गा मूल्य तीव्र गतिमा बढेको हो। यस्तै, ललितपुरको खोकना र गोदावरी क्षेत्र पनि लगानीकर्ताको रोजाइ बन्न थालेका छन्। विश्लेषकहरू भन्छन् कि

काठमाडौंमा जमिनको सीमितता, नयाँ पूर्वाधार विस्तार र सस्तो विकल्प खोज्ने खरिदकर्ताको चापले गर्दा यी क्षेत्रमा माग उच्च छ।

मलपोत तथ्यांक र बजार स्थिती

काठमाडौं मलपोत कार्यालयका अनुसार:

1. बुद्धनगरमा प्रतिआना ८० लाख नाघिसकेको छ।
2. कपन, टोखा क्षेत्रमा प्रतिआना ३०–५० लाख पुगेको छ।
3. कतिपय क्षेत्रमा मलपोत मूल्यभन्दा दोब्बरमा कारोबार भइरहेको छ।

अन्य शहरहरूमा किन घट्दो छ मूल्य?

उता पोखरा, भैरहवा, बुटवल र चितवन जस्ता सहरहरूमा भने जग्गा मूल्य २०% देखि ५०% ले घटेको पाइएको छ। यहाँ प्लटिङ योजना बिक्रीविहीन छन्, बैंक ऋण महँगो भएको छ र speculative खरिद क्षमतामा कमी आएको छ। भैरहवामा पहिले २५–३० लाख प्रतिकठ्ठा रहेको जग्गा अहिले २० लाखमै बेच्न नसकिएको व्यवसायीहरू बताउँछन्।

कृषकको श्रम सस्तो, उपभोक्ताको खर्च महँगो: बिचौलियाले कब्जा जमाए कृषि मूल्यमा

निष्कर्ष: काठमाडौं नयाँ बस्ती जग्गा मूल्य अझै बलियो

जबकि देशका अन्य भागहरूमा जग्गा बजार दबाबमा छ, काठमाडौंको नयाँ बस्तीमा जग्गाको मूल्य भने अझै बलियो माग र सीमित सप्लाईका कारण स्थिर र उकालो देखिन्छ। यही कारणले लगानीकर्ताको आत्मविश्वास राजधानीका नयाँ र सस्तो बस्तीहरूमा कायम देखिन्छ।