सपना हराएको होइन, संघर्षको यात्रा: नेपालका युवाको जीवनमा थपिँदै गएका चुनौतीहरू
काठमाडौं, वैशाख १६। नेपालका युवा अहिले जीवनका अनेकौं संघर्षहरूसँग जुधिरहेका छन्। आफू र आफ्ना परिवारको उज्वल भविष्य निर्माण गर्ने सपना बोकेर अघि बढिरहेका यी युवाहरूका लागि वर्तमान समय अत्यन्त कठिन बनेको छ। देशको पछिल्लो आर्थिक अवस्थाले उनीहरूको जीवनमा थप संकट र दबाब सिर्जना गरिरहेको छ।
आर्थिक अस्थिरताले जीवन थप चुनौतीपूर्ण
वर्तमानमा मुलुकमा देखिएको आर्थिक अस्थिरता, बढ्दो मुद्रास्फीति र महँगीले दैनिक उपभोग्य वस्तु तथा सेवाहरूको मूल्यमा तीव्र वृद्धि आएको छ। विशेष गरी निश्चित आम्दानीमा आश्रित युवा वर्गको जीवनमा यसले गम्भीर असर पुर्याएको छ।
“मासिक आम्दानी परिवर्तन नभए पनि खर्च हरेक महिनामा बढिरहेको छ,” भन्छन् भक्तपुरका ३५ वर्षीय सञ्जय श्रेष्ठ, जो निजी कम्पनीमा कार्यरत छन्। “बच्चाको शिक्षादेखि लिएर घर चलाउने खर्च व्यवस्थापन गर्न अत्यन्त गाह्रो भइसकेको छ।”
शिक्षामा लगानी: सपना ठूलो, स्रोत सीमित
नेपालमा शिक्षा भविष्य निर्माणको प्रमुख आधार मानिन्छ। धेरै युवा आआफ्ना सन्तानलाई गुणस्तरीय शिक्षा दिन चाहन्छन्, तर निजी विद्यालयको शुल्क, पाठ्यपुस्तक, अतिरिक्त कक्षा र अन्य शैक्षिक सामग्रीका खर्चहरूले आम युवालाई असहज बनाएको छ।
“बच्चालाई राम्रो विद्यालयमा पढाउने सपना सबै बाबुआमाको हुन्छ,” भन्छिन् काठमाडौंकी अनु शाह। “तर आम्दानीभन्दा धेरै खर्च हुँदा त्यो सपना पूरा गर्ने बाटो झनै अप्ठ्यारो बन्छ।”
मानसिक दबाब र पारिवारिक दायित्वको सन्तुलन
नेपालका युवा हरू केवल आर्थिक रूपमा होइन, मानसिक रूपमा पनि ठूलो दबाबमा छन्। कामको अनिश्चितता, भविष्यको अनिश्चितता, र पारिवारिक जिम्मेवारीबीच सन्तुलन कायम गर्नु चुनौतीपूर्ण बनेको छ। त्यसैगरी, स्वास्थ्य सेवा, औषधि र आकस्मिक खर्चले पनि उनीहरूको दैनिकी थप जटिल बनाएको छ।
सरकार र समाजको भूमिका
वर्तमान अवस्थालाई हेर्दा, नीति निर्माताको ध्यान अब युवाको वास्तविक समस्यातर्फ केन्द्रित हुनु आवश्यक देखिन्छ।
विशेषतः निम्न चार बुँदामा तत्काल ध्यान पुर्याउन जरुरी छ:
- स्थानीयस्तरमा रोजगार सिर्जना गर्ने कार्यक्रमहरू सञ्चालन।
- शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रमा लक्षित सब्सिडी तथा सहायता कार्यक्रम लागू।
- महँगी नियन्त्रण गर्ने दीर्घकालीन आर्थिक नीति।
- युवा वर्गको मानसिक स्वास्थ्य तथा परामर्श सेवाको प्रवर्द्धन।
साथै, समाजले पनि उनीहरूको संघर्षलाई बुझ्ने र समर्थन गर्ने वातावरण सिर्जना गर्नुपर्छ।
वैदेशिक रोजगारी: नेपाली युवाको सपना कि समाजको पीडा?
निष्कर्ष: संघर्ष निजी मात्र होइन, राष्ट्रको भविष्यसँग जोडिएको छ
नेपालका युवाहरूको संघर्ष केवल उनीहरूकै जीवनको कथा होइन, यो समाज र राष्ट्रको समृद्धिसँग गहिरो सम्बन्ध राख्दछ। उनीहरूका सपनाहरू जोगाउन र यात्रालाई सहज बनाउन, राज्य, समाज र समुदाय सबैले सहकार्य गर्न आवश्यक छ।
“सपना अझै बाँकी छ, केवल त्यो पूरा गर्न आज पनि एक युवा आफ्नो हिम्मत र श्रम लिएर अगाडि बढिरहेको छ।”
तपाईंको प्रतिक्रिया