काठमाडौं, जेठ २२ – विश्व वातावरण दिवस २०२५ को मूल नारा “प्लास्टिक प्रदूषण अन्त्य गरौं” रहेको छ। प्लास्टिकजन्य फोहोर वातावरणको प्रमुख समस्या बन्दै गएको सन्दर्भमा, यो वर्षको अभियान विशेष महत्त्वको रूपमा हेरिएको छ। दक्षिण कोरियाको जेजु प्रान्तबाट विश्वव्यापी अभियानको नेतृत्व गरिएको छ, जहाँ २०४० सम्म प्लास्टिक फोहोरमुक्त क्षेत्र बनाउने लक्ष्य लिएको छ।

हरेक वर्ष करिब ११ मिलियन टन प्लास्टिक फोहोर समुद्र, नदी र जलाशयमा पुग्छ। यसले समुद्री जीवन, पिउने पानीको स्रोत, र अन्ततः मानव स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पार्छ। प्लास्टिकको उत्पादन, प्रयोग र नष्ट गर्ने क्रममा हरितगृह ग्यास उत्सर्जन हुने भएकाले यसले जलवायु परिवर्तनलाई पनि चर्काउने गर्छ।

हामी सबैको साझा जिम्मेवारी

वातावरण संरक्षण कुनै एक दिनको अभियान होइन, यो हरेक नागरिकको दैनिकीसँग जोडिएको जिम्मेवारी हो। प्लास्टिक प्रदूषण अन्त्य गर्न निम्न कदमहरूबाट थालनी गर्न सकिन्छ:

1. कपडा झोला र पुनःप्रयोग गर्न मिल्ने सामग्री प्रयोग गर्ने
2. प्लास्टिकको प्रयोग घटाउने र रिसाइकल गर्ने बानी बसाल्ने
3. विद्यालय र समुदायमा वृक्षारोपण र सरसफाइ अभियान सञ्चालन गर्ने
4. प्लास्टिकजन्य उत्पादनको विकल्प खोज्ने र स्थानीय उत्पादनलाई प्राथमिकता दिने

नीतिगत प्रतिबद्धता र नवप्रवर्तनको खाँचो

प्लास्टिक प्रदूषण अन्त्य गर्न दीर्घकालीन समाधान केवल जनस्तरको प्रयासबाट सम्भव हुँदैन; यसका लागि सरकार, स्थानीय निकाय र उद्योगहरूबीच नीतिगत समन्वय अत्यावश्यक छ। प्लास्टिक उद्योगमा नवप्रवर्तनमार्फत जैविक रूपमा विघटन हुने विकल्पहरू विकास गर्नुपर्नेछ। साथै, स्कूलस्तरबाट वातावरणीय शिक्षा समावेश गरेर भावी पुस्तामा हरित चेतना विकास गर्नु दिगो परिवर्तनको जग बन्न सक्छ। नीति, प्रविधि र सहभागिता — यी तीनै आधारमा प्लास्टिक प्रदूषण अन्त्य सम्भव छ।

चियामा अडिएको जिन्दगी: नेपाली मन, भावना र दिनचर्याको कथा

निष्कर्ष: स्वच्छ पृथ्वीका लागि आजैदेखि प्रयास गरौं

“हाम्रो पृथ्वी, हाम्रो जिम्मेवारी” भन्ने नारासहित, हामी सबैले प्लास्टिक प्रदूषण घटाउने प्रण गर्नुपर्छ। आजको वातावरणीय निर्णयहरूले हाम्रो भविष्य निर्धारण गर्ने भएकाले, अहिलेको सानो कदमले दीर्घकालीन परिवर्तन सम्भव छ।